Jak deklaracja środowiskowa produktu pomaga w ochronie naszej planety?
W dobie postępujących zmian klimatycznych i degradacji środowiska naturalnego niezwykle istotne jest, by człowiek jak najbardziej ograniczył swój negatywny wpływ na planetę. Oznacza to konieczność wprowadzenia zmian w różnych sektorach gospodarki, w tym także w budownictwie.
Branża budowlana stanowi obecnie jedno z ognisk procesów transformacyjnych, których celem jest zmiana świata na lepsze. Dużą rolę w ochronie planety odgrywa deklaracja środowiskowa produktu.
Czym jest deklaracja środowiskowa produktu?
Deklaracja środowiskowa produktu (ang. Environmental Product Declaration, w skrócie EPD) to deklaracja środowiskowa typu III. Została zdefiniowana według normy ISO 14025 jako ilościowa informacja środowiskowa o cyklu życia produktu. Jej celem jest umożliwianie skutecznego i w pełni obiektywnego porównywania produktów spełniających tę samą funkcję pod kątem ich ekologiczności.
Deklaracja środowiskowa produktu zawiera parametry określone przez normy z rodziny ISO 14040, może jednak także przedstawiać dodatkowe informacje dotyczące środowiska naturalnego. Dokument ten wspiera popyt i podaż produktów oraz usług bardziej przyjaznych dla planety. Działa stymulująco na proces poprawy środowiska naturalnego, którego motor napędowy stanowi sam rynek.
Zawartość deklaracji środowiskowej
Deklaracja środowiskowa produktu stanowi świadectwo oceny oddziaływania danego produktu na środowisko naturalne na poszczególnych etapach jego wytwarzania i cyklu życia. Obejmuje pozyskanie materiałów, produkcję, transport, montaż, użytkowanie, a także utylizację i proces recyklingu. Deklaracja środowiskowa produktu określa również ilościowe wydobycie surowców, energochłonność całego procesu produkcji oraz towarzyszące mu zużycie wody i ilość wytworzonych odpadów.
Jakie produkty powinny posiadać deklarację środowiskową?
Deklarację środowiskową typu III powinny posiadać wszystkie produkty wykorzystywane w budownictwie. Są to między innymi:
- standardowy cement wykorzystywany do produkcji betonu wykorzystywanego w budownictwie mieszkaniowym,
- styropian,
- wełna mineralna,
- silikaty,
- bloczki z gazobetonu,
a także wiele innych wyrobów budowlanych.
Proces uzyskania deklaracji środowiskowej produktu
W deklaracji środowiskowej produktu muszą znaleźć się w pełni mierzalne informacje dotyczące wpływu produktu na środowisko naturalne, takie jak dokładny skład materiałowy produktu oraz:
- zużycie surowców,
- zużycie energii,
- emisja gazów cieplarnianych,
- naruszenie warstwy ozonowej,
- zakwaszenie gleby,
- zakwaszenie wody,
- eutrofizacja wody,
- tworzenie utleniaczy fotochemicznych
na różnych etapach całego cyklu życia produktu. Do uzyskania tych informacji konieczne jest wykorzystanie metod naukowych. Deklaracje środowiskowe produktu opracowywane są po przeprowadzeniu oceny LCA, czyli cyklu życia, zgodnie z obowiązującymi zasadami kategorii produktów, a więc PCR (ang. Product Category Rules), które zarządzane są przez operatorów programu EPD w celu zapewnienia jego zgodnością z wymogami standardu ISO 14025. W ramach opracowania deklaracji środowiskowej produktu konieczne jest:
- sporządzenie szczegółowych planów produkcji,
- zdefiniowanie procesów jednostkowych na wymaganych poziomach,
- zdefiniowanie deklarowanej i funkcjonalnej jednostki produktu,
- zdefiniowanie miejsc w procesach jednostkowych, w których można uzyskać niezbędne dane,
- udokumentowanie ścieżki prowadzącej do otrzymania wszystkich zaprezentowanych w deklaracji danych.
Opracowane deklaracje podlegają weryfikacji przez niezależną stronę trzecią, posiadającą stosowną wiedzę i wymagane w tym zakresie kompetencje. Wszystkie podmioty dysponujące uprawnieniami do wydawania i weryfikacji deklaracji środowiskowych produktu w Polsce są zrzeszone w Instytucie Techniki Budowlanej (ITB). Międzynarodowym organem pełniącym tę funkcję jest organizacja ECO-Platform.
Poddane niezależnej weryfikacji deklaracje dostarczają wiarygodnych informacji o wpływie danego produktu na środowisko naturalne. Potwierdzają zgodność z międzynarodowymi standardami i gwarantują porównywalność oraz pełen obiektywizm.
W jaki sposób deklaracja środowiskowa produktu wpływa na ochronę planety?
Wykonanie EPD sygnalizuje zaangażowanie producenta w redukcję wpływu produktu na środowisko. Jest również wyrazem odpowiedzialnego podejścia do budownictwa i przywiązanie do idei zrównoważonego rozwoju.
Deklaracja środowiskowa produktu pozwala na porównywanie poszczególnych produktów pod kątem ich wpływu na środowisko naturalne. Dzięki niej konsumenci mogą świadomie wybrać bardziej ekologiczne i mniej obciążające dla planety rozwiązania. Producenci są natomiast w stanie oszacować wielkości emisji, co mobilizuje ich do dalszego pozytywnego rozwoju produkcji i wprowadzania zmian umożliwiających ograniczenie negatywnego wpływu prowadzonej działalności na środowisko naturalne.